روش های نقد کتاب

جمعه 28 دی 1397
11:36
هانری


دکتر یونس شکرخواه: نقد کتاب، توصیف و ارزیابى یک کتاب است. نقد کتاب باید بر روى هدف، محتوا و نحوه نوشتن کتاب (اقتدار اثر) متمرکز باشد.

پیش از آنکه خواندن کتاب را آغاز کنید، موارد زیر را در نظر بگیرید:

1- عنوان کتاب: عنوان کتاب چه چیزى را القا مى‏‌کند؟

2- پیشگفتار: پیشگفتارها همیشه اطلاعات مهمى درباره منظور نویسنده از نوشتن کتاب در اختیار شما مى‏‌گذارند و به شما کمک مى‏‌کنند تا موفقیت احتمالى نویسنده را حدس بزنید.

3- فهرست مطالب: از نحوه سازماندهى کتاب خبر مى‏‌دهد و به شما کمک مى‏‌کند تا اهداف اصلى نویسنده را دریابید. فهرست مطالب به شما کمک مى‏‌کند تا ببینید نویسنده چطور مطالب خود را از نظر محتوایى، زمانى و غیره طبقه‏‌بندى و ارائه کرده است.

متن را بخوانید

هنگامى که متن کتاب را مى‏‌خوانید، نکات جالب آن را یادداشت کنید و پاراگراف‏‌هاى مهم را براى استفاده به صورت نقل قول در مطلبى که خواهید نوشت، ثبت کنید.

این پرسش‏ها را نیز در ذهن داشته باشید:

1- حوزه یا ژانر کتاب از چه قرار است؟ آیا نویسنده در آن حوزه و یا ژانر حرکت کرده است؟ (اگر ضرورت دارد آن را با حوزه‏‌ها و ژانرهاى موجود مقایسه کنید)

2- کتاب از چه زاویه‏‌اى روایت شده است؟ (راوى کتاب یا همان بحث دیدگاه اول‏ شخص، داناى کل و غیره)

3- سبک نویسنده چیست؟ رسمى یا غیر رسمى؟ آیا سبک نویسنده مناسب مخاطب مورد نظر اوست؟ اگر کتاب مورد بررسى از نوع ادبى است، نویسنده از کدام ابزارهاى ادبى بهره گرفته است؟

4- آیا مفاهیم به روشنى بیان شده‌‏اند؟ نظریات نویسنده چطور پرورش داده شده است؟ چه حوزه‏‌هایى را پوشش داده و چه حوزه‏‌هایى را پوشش نداده است؟ این امر به شما کمک مى‏‌کند تا نحوه نوشته شدن کتاب و به عبارت بهتر اقتدار اثر را ارزیابى کنید.

5- اگر کتاب مورد بررسى شما از نوع داستانى است ،درباره مقولاتى چون طرح داستان، شخصیت‏‌ها، موقعیت‏‌هاى مکانى و نحوه ارتباط آنها با مضمون اصلى یادداشت‏ بردارى کنید. نویسنده چگونه شخصیت‏‌هایش را ارائه و ترسیم کرده است؟ شخصیت‏‌ها چطور پرورش داده شده‌‏اند؟ (شخصیت‏‌پردازى) ساختار داستان چگونه است؟

6- اطلاعات ارائه شده چقدر دقیق و موثق است؟ اطلاعات ارائه شده را با منابع دیگر مقایسه و کنترل کنید.

7- اگر ضرورت داشته باشد، قطع کتاب، صفحه‏‌آرایى، نحوه استفاده از حروف، صحافى، نقشه‌‏ها و جدول‏‌ها را هم بررسى کنید و ببینید در خدمت درک بیشتر کار هستند یا خیر.

8- به انتهای کتاب رجوع کنید، آیا نمایه کتاب درست ارائه شده است؟ منابع مورد استفاده چطور است؟ آیا نویسنده از منابع درست بهره گرفته است، از منابع اولیه استفاده کرده است یا از منابع ثانویه؟ از منابع به چه نحو استفاده کرده و آیا برخى از نکات قابل‏ حذف بوده است یا خیر.

9- و بالاخره، اثرى که خواندید کارى را به جلو برده و یا به پایان رسانده است؟ آیا به اثر دیگرى در این زمینه نیاز نیست؟ کار او را با دیگران مقایسه کنید.

با سایر منابع مشورت کنید

سعى کنید اطلاعات بیشترى درباره نویسنده، کیفیت کار او، شهرت او، نفوذ او و غیره از منابع گوناگون به دست آورید. هر نوع اطلاعاتى که درباره کتاب مورد بررسى و یا پیرامون نویسنده آن به دست مى‏ آورید، براى محرز کردن و یا عدم احراز اقتدار یک نویسنده، مفید خواهد بود. ضمناً اگر از شرایط حاکم بر نوشته شدن اثر (از نظر اجتماعى، سیاسى، فردى و...) و یا از نظریات و تئورى‏هاى انتقادى (در حیطه ارتباطات، زبان‏شناسى و نقد ادبى) اطلاع داشته باشید، بر غناى نقد شما اضافه خواهد شد. استادان ادبیات و کتابداران مى‏ توانند در این زمینه کمک قابل توجهى به شما بکنند.

چارچوب کار داشته باشید

حالا به یادداشت‏‌هایى که برداشته‌‏اید، دوباره نگاه کنید. سعى کنید استنباط ها و برداشت‏‌هایتان را یکدست کرده و آنها را به عبارت یا عباراتى تبدیل کنید که منظور و نظریه اصلى نقد شما را توصیف کنند. حالا مباحثى را که به نظریه اصلى شما کمک مى‏کنند به خدمت بگیرید. این مباحث باید به طرزى منطقى از نظریه اصلى شما حمایت کنند.

پیش‏نویس را بنویسید

دوباره یادداشت‏‌هایتان را مرور کنید. با استفاده از چارچوب پیش‏‌گفته، به پیش بروید و هرجا که لازم است به یادداشت‏‌هایتان ارجاع بدهید. نقدى که مى‌‏نویسید باید دربردارنده موارد زیر باشد:

1- اطلاعات اولیه: اطلاعات اولیه، اطلاعات دقیق مربوط به کتاب‏شناختى است؛ یعنى عنوان کامل کتاب، نویسنده، مکان انتشار، ناشر، تاریخ انتشار، چاپ )اول یا دوم و...( تعداد صفحات، نمودارها، نقشه‏‌ها، قیمت و شماره استاندارد بین‏‌المللى کتاب يا شابک)

2- مقدمه: سعى کنید توجه خواننده را با همان اولین جملات خود جلب کنید. مقدمه باید دربردارنده نظریه اصلى شما باشد و وزن و لحن نقد را نشان دهد.

3- پروراندن بحث: با استفاده از مباحثى که از نظریه اصلى شما حمایت مى‏‌کنند، نقد خود را بپرورانید. در عملکرد نویسنده از توصیف، تبیین و ارزیابى استفاده کنید و نکات مهم خود را به همراه نقل قول از کتاب ارائه کنید.

4- نتیجه: اگر نظریه اصلى شما مستدل بیان شده باشد، نتیجه به طرزى طبیعى عرضه خواهد شد. مى‌‏توان از یک اظهار نظر پایانى هم استفاده کرد و حتى دوباره نظریه اصلى را تکرار کرد. اما هرگز در این بخش بحث دیگرى را باز نکنید.

پیش‏نویس را بازنویسى کنید

1- اجازه بدهید بین پیش‏‌نویس شما و دوباره‏‌نویسى آن کمى فاصله بیفتد. این کار باعث مى‌‏شود تا نسبت به آنچه به‏ عنوان پیش‏ نویس نوشته‏‌اید، فاصله ایجاد شود.

2- پیش‏نویس را به دقت بخوانید و به دنبال روان کردن متن و تقویت انسجام آن باشید.

3- از جنبه دستورى و املاى واژه‌‏ها، به دقت نقدتان را بررسى کنید.

4- دوباره به ارجاعات خودتان دقت کنید. آیا ارجاعات شما از نظر پانوشت با اشکالى مواجه نیست؟

نقد شما آماده انتشار است. هر خواننده‏‌اى از خواندن یک نقد حرفه‌‏اى و کارشناسانه لذت خواهد برد. لذتى که شما باعث آن شده‌‏اید. شما که به غیر از این فکر نمى‌‏کنید!؟

پانوشت‏‌ها:

براى نوشتن این مطلب از منابع زیر استفاده شده است:

1- Drewry , John. Writing Book Reviews.Boston : The Writer, 1974 (REF PN 98. B7D7 1974)

2- Literary Reviewing. Charlottesville: University Press of Virginia, 1987. (PN441, L 847 1987-Stauffer Library Books)

3- Meek, Gerry. How to Write a Book Review. UW Library Reference Service Aids 16.(N.P:n.p,n.d)

4- Teifelbaum, Harry . How to Write Book Reports. New York: Monarch Press.1975.

5- Thomson, Ashley. How to Write a Book. Canadian Library Journal.(Dec, 1991)

6- Walford, A.J.ed. Reviews and Reviewing: A Guide. Phoenix, Az: Dryx press. 1986.

منبع


[ بازدید : 555 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما :
]
نام :
ایمیل :
آدرس وب سایت :
متن :
:) :( ;) :D ;)) :X :? :P :* =(( :O @};- :B /:) =D> :S
کد امنیتی : ریست تصویر
تمامی حقوق این وب سایت متعلق به موزیک جدید ایرانی است. || طراح قالب avazak.ir
ساخت وبلاگ تالار مشاور گروپ لیزر فوتونا بلیط هواپیما تهران بندرعباس اسپیس تجهیزات عقد و عروسی تعمیر کاتالیزور تعمیرات تخصصی آیفون درمان قطعی خروپف اسپیس فریم اجاره اسپیس گلچین کلاه کاسکت تجهیزات نمازخانه مجله مثبت زندگی سبد پلاستیکی خرید وسایل شهربازی تولید کننده دیگ بخار تجهیزات آشپزخانه صنعتی پارچه برزنت مجله زندگی بهتر تعمیر ماشین شارژی نوار خطر خرید نایلون حبابدار نایلون حبابدار خرید استند فلزی خرید نظم دهنده لباس خرید بک لینک خرید آنتی ویروس
بستن تبلیغات [X]